Merhaba bu derste Причастие- Ortaç yani Fiil Sıfatları göreceğiz.
Fiil Sıfatlar şimdiki ve geçmiş zamanda , aktif ve pasif isimleri tanımlamak için kullanılır ve adından da anlaşıldığı gibi bu sıfatlar fiilden türetilirler.
Örnek: Студент, читавший эту книгу. (Bu kitabı okuyan öğrenci)
Dikkat ederseniz fiil sıfat, tanımladığı ismin cinsine göre çekilir.Buna göre:
Студентка, читавшая эту книгу.
Студенты, читавшие эту книгу. Şeklinde olur
Aynı cümleyi fiil sıfat kullanmadan kurmak istersek, (Каторый-ая-ое-ие) kullanabiliriz.
Örnek: Студент, который читал эту книгу.
Fiil sıfatların nasıl yapıldıklarına geçmeden önce aktif-pasif isim ayrımına bakalım. Yukarıda örneğini verdiğimiz öğrenci ismi canlı ve eylemi yapan isimdi.Ancak aşağıda vereceğimiz örnekte kitap cansız ve eylemi yapan değil ,yapılandır.
Книга,прочитанная етом студентом.
Bu öğrenci tarafından okunan kitap.
Şimdi de fiil sıfatların nasıl yapıldığına ,aşağıdaki tablo yardımı ile bakalım.
|
Şimdiki Zaman |
Geçmiş Zaman |
Aktif |
-ущ -ющ -ащ -ящ |
-вш -ш |
Pasif |
-ем –им -ом |
-енн -ённ -нн -т |
Geçmiş Zaman Aktif Fiil Sıfatları
Fiil sıfat yapmak için öncelikle fiilin mastar halinin sonundaki -ть eki atılır.
Örnek: Читать - Читать
Написать - Написать
Daha sonra ilgili ek gelir.Tabloda da görüldüğü gibi geçmiş zaman aktif fiil sıfatı için -вш -ш eklerinden uygun olanı gelir.
Читавший – Читавшая – Читавшие
Написавший – Написавшая – Написавшие
Сказавший – Сказавшая – Сказавшие
Сидевший – Сидевшая – Сидевшие
Şimdiki Zaman Aktif Fiil Sıfatları
Şimdiki zamanda aktif fiil sıfat yapmak için ,yine -ть eki atılır,onun yerine -ущ , -ющ ,-ащ ,-ящ eklerinden uygun olanı eklenir.
Говорящий , Идущий , Работающий
Not : Fiillerin sonuna gelen -ущ , -ющ ,-ащ ,-ящ eklerinin neye göre belirlendiğini anlamak için, o fiil üçüncü çoğul şahısta (onlar) çekilir.
(ОНИ) Говорят , Идут , Работают
Geçmiş Zaman Pasif Fiil Sıfatları
Geçmiş zamanda pasif fiil sıfat yapmak için yine fiilin sonundaki –тьekini atıyoruz ve -енн , -ённ , -нн , -т eklerinden birini ekliyoruz.
Прочитанный , Написанный , Сделанный ,Сказанный
Купленный , Приготовленный , Полученный
Занятый , Открытый , Забытый ,Закрытый
Not : Pasif fiil sıfatlarla ilgili olan isim Творительный Падеж ile kullanılır ve Türkçeye tarafından olarak çevrilebilir.
Örnek : Ему очень понравились подарки,присланные твоим отцом.
Baban tarafından gönderilen hediyeler ,onun çok hoşuna gitti.
Şimdiki Zaman Pasif Fiil Sıfatları
Şimdiki zamanda pasif fiil sıfat yapmak için herzamanki gibi fiilin sonundaki –ть ekini atıyoruz ve -ем , -им , -ом eklerinden birini ekliyoruz.
Читаемая книга
Видеть - Видимый
Уважать - Уважаемый
Ulaş POLATLI
Ulaş Bey merhaba oncelıkle sıtenız harıka. Emegınıze ellerınıze saglık. Ulaş bey musaıt oldugunuzda sıfatların ustunluk derecesını ve hareket fııllerını oneklı olanlar da dahıl ekleyebılır mısınız﹖Bol orneklı bırde tavsıye edecegınız deyımler sozluğu kıtabı veya sıte var mı daha genıs kapsamlı ﹖ Tesekkurler . Yeşim
Yeşim Hanım merhaba, öncelikle görüşleriniz için teşekkür ederim. Rusça'da hareket fiilleri dersini uzun zamandır hazırlamayı düşünüyordum, ama sıfatların üstünlük derecesini anlatan ders aklıma gelmemişti, hatırlattığınız için ayrıca teşekkür ederim. İnşallah ilk vakit bulduğumda öncelikle Rusça'da saatler dersini daha sonra bu iki dersi eklemeye çalışacağım. Deyimler sözlüğü için ise Lilia Ermakova ve Sevinç Üçgül'ün Rusça Türkçe Deyimler Sözlüğü'nü tavsiye edebilirim. Çok geniş bir deyimler sözlüğüdür ve örnek cümlelerle verilmektedir.
bu anlatımda çok güzel olmuş ama anlatımı bol bol örneklerle besleyin lütfen daha açıklayıcı olacaktır.
Yorumunuz için teşekkür ederiz, evet haklısınız, bir çok örnek vermek konunun daha iyi anlaşılması bakımından daha faydalı olacaktır.
Eyüp - 7.11.2019
merhabalar. lütfen biraz daha açıklayıcı örenek verebilirmisiniz tama aradığım konuydu bu şimdiden ilginize çok teşekkür ederim. selamlar